Samenredzaam werken: de Schijf van vijf in de praktijk

Het aantal kwetsbare ouderen dat zorg nodig heeft, groeit snel. Als we niets doen, zal het aantal banen in de ouderenzorg moeten verdubbelen, terwijl het aantal arbeidskrachten afneemt. Op korte termijn zijn vergaande maatregelen nodig om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de ouderenzorg te garanderen. We moeten ‘anders gaan zorgen’. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet van hulpmiddelen, maar ook door meer samen te werken met het netwerk rondom de ouderen. Daarnaast is het belangrijk dat kwetsbare ouderen zo lang mogelijk de regie over hun eigen leven behouden. We brengen dit gedachtegoed tot leven door medewerkers kennis te laten maken met een nieuw ondersteunend model: de schijf van vijf. De schijf van vijf is een vijfstappenmodel waarmee (wijk)verpleegkundigen en (wijk)verzorgenden de zorgvraag goed in kaart kunnen brengen. Door te werken met de schijf van vijf weten medewerkers beter waar hun focus ligt en wat de kwaliteit van hun werk verbetert. Tegelijkertijd helpt het kwetsbare ouderen om langer zelfstandig thuis te blijven wonen, met behoud van eigen regie. De werkgroep is van start! De werkgroep (Zorg)teams van de toekomst – schijf van vijf is begin dit jaar van start gegaan, met vertegenwoordigers uit alle deelnemende organisaties (Beek en Bos, La Providence, Sint Jozef wonen en zorg, Vincent Depaul). Externe partij Zomer & Cornelissen sloot direct aan om samen een trainingsprogramma te ontwikkelen dat aansluit op de individuele wensen van de deelnemers. Vervolgens heeft de werkgroep in samenwerking met Bureau Tint waardevolle communicatietools ontworpen. Deze zijn beschikbaar voor alle deelnemers van ZorgConnect Noord- en Midden-Limburg. Binnen de deelnemende organisaties wordt al op uiteenlopende manieren gecommuniceerd over de schijf van vijf: via familieavonden, nieuwsbrieven en communicatie-apps. Daarnaast worden huisartsen geïnformeerd via een speciale folder. Jaarlijkse radendag Cliëntenraden, de Raad van Toezicht en de Ondernemingsraad worden actief betrokken bij het traject. Een mooi voorbeeld hiervan is de jaarlijkse Radendag van zorgcentrum Vincent Depaul, die volledig in het teken stond van (Zorg)teams van de toekomst – schijf van vijf. Petri Cornelissen, grondlegger en trainer van dit gedachtegoed, gaf een inspirerende presentatie over het belang van het goede gesprek. Dit leidde tot een waardevolle dialoog, waarin zowel kansen en mogelijkheden als zorgen werden gedeeld. Het traject vraagt immers veel van alle betrokkenen, het gaat om een ingrijpende gedragsverandering van de kwetsbare ouderen, hun familieleden/mantelzorgers én zorgprofessionals. Door onze medewerkers zorgvuldig te trainen, geven we ze handvatten om het goede gesprek over ‘anders zorgen’ met elkaar aan te gaan. De trainingen starten in teamverband op de diverse locaties vanaf oktober 2025 en lopen door in 2026.

De projectgroep Teams van de Toekomst – Schijf van Vijf is onlangs weer bijeengekomen om de individuele projectplannen met elkaar te delen. Tijdens het overleg werd duidelijk hoeveel werk er al is verzet door de projectleiders van de deelnemende organisaties. Het is mooi om te zien hoe breed het project gedragen wordt binnen het Lerend Netwerk! Alle vier de betrokken VVT-organisaties starten in september 2025 met de schijf van vijf-scholing, verzorgd door Zomer & Cornelissen. Iedere organisatie heeft daarbij gekeken naar wat het beste past binnen de eigen context en welke medewerkers deelnemen. De scholingstrajecten lopen in elk geval door tot in 2026. In de plannen is veel aandacht voor de borging van kennis en vaardigheden binnen de organisaties. Daarnaast wordt er afstemming gezocht met andere projectgroepen, zoals die rond informele zorg en technologische innovaties, om kennis te delen en met elkaar een gemeenschappelijke taal te hanteren. Er is bovendien gezamenlijk communicatiemateriaal ontwikkeld. Dit zorgt voor herkenbaarheid en eenduidige communicatie richting deelnemers, maar ook richting bewoners, cliënten, mantelzorgers en ketenpartners.

Met hetzelfde aantal (zorg)medewerkers in de toekomst, meer mensen met een zorgvraag ondersteunen. Dat vraagt om een andere manier van werken: anders zorgen. De Schijf van Vijf gaat daarbij helpen. De vier organisaties binnen het Lerend Netwerk zijn gestart met het project Zorgteams van de Toekomst. Hoe pakken we dat aan? Dit ‘anders zorgen’ kan bijvoorbeeld door het inzetten van hulpmiddelen, maar ook door nauwer samen te werken met het netwerk van de cliënt. Een hulpmiddel om hierover het gesprek aan te gaan met cliënten en hun naasten is de Schijf van Vijf. Dit hulpmiddel biedt een kapstok om (thuis)zorgmedewerkers, familie en mantelzorgers te helpen een andere mindset te ontwikkelen rondom zorg en ondersteuning. Het model bestaat uit vijf stappen waarmee (wijk)verpleegkundigen en (wijk)verzorgenden de zorgvraag van cliënten gestructureerd in kaart kunnen brengen. De Schijf van Vijf heeft twee belangrijke doelen: Het behouden en versterken van de zelfredzaamheid van cliënten; Zorgverleners een praktisch handvat bieden om cliënten, mantelzorgers en het sociale netwerk efficiënt te betrekken bij het zorgproces. Scholing Om zorgverleners hierin te trainen, start het Lerend Netwerk dit najaar met scholing verzorgd door Zomer & Cornelissen. Zij hebben deze gesprekstool in 2016 ontwikkeld en wordt inmiddels door zorgorganisaties uit het hele land toegepast. Deze aanpak is essentieel om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan: een groeiende zorgvraag door vergrijzing en een afnemend aantal zorgverleners door ontgroening. Door als Lerend Netwerk gezamenlijk op te treden, geven we een krachtige boodschap af aan de samenleving: alleen door samen te werken kunnen we de toenemende zorgvraag effectief aanpakken. Schijf van vijf